Tôma sinh năm 1225 tại lâu đài Roccasecca, gần Aquinô, Ý. Cậu là con trai thứ 03 trong một gia đình vị vọng: bá tước Landolphô và bà Thêôđôra. Tôma rất thông minh nhưng luôn khiêm tốn. Năm 1230, Tôma được gửi vào học tại Đan Viện Biển Đức ở Monte Cassino.

Năm 1239, Tôma theo học phân khoa nghệ thuật Đại học Napoli, và tốt nghiệp năm 1244 lúc vừa tròn 19 tuổi. Ở đó, Tôma đã gặp một nhóm tu sĩ dòng Đa Minh và gia nhập vào nhóm này, là những người rất nổi tiếng trong việc thuyết giáo.

Quyết định của Tôma làm cho cả gia đình sửng sốt, vì bấy giờ Dòng Anh Em Thuyết Giáo và Dòng Anh Em Hèn Mọn là hai Dòng mới thành lập, và là Dòng Hành Khất, trong khi gia đình của Tôma lại là vị vọng!… Mẹ và các anh em tìm mọi cách cản trở ý định bị coi là điên rồ đó, kể cả dùng “kế mỹ nhân”, nhưng thất bại!

Sau “bão tố”, Tôma trở lại Napoli, và liền được gửi sang Paris thụ giáo với Thầy Albertô (thánh giám mục Albertô Cả) danh tiếng tại học viện Saint Jacques. Trong trường, Tôma rất ít nói, nên được bạn bè tặng cho biệt danh là “con bò câm xứ Silixia”!

Năm 1248, Tôma theo thầy Albertô về Cologne dạy học, và tiếp tục nghiên cứu. Cũng tại đây, Tôma lãnh tác vụ linh mục và dần dà trở nên nổi tiếng về sự thông thái và thánh thiện. Năm 1252, Tôma trở lại Paris dạy thần học tại tu viện Saint Jacques.

Năm 1259, Tôma được gọi về Ý dạy học tại Anagni (1259-61), Orvieto (1261-65), Rôma (1265-67), Viterbo (1267-68). Đầu năm 1269, Tôma lại trở về giảng dạy tại đại học Paris.

Từ mùa Phục sinh 1272 đến cuối năm 1273, Tôma dạy học tại Rôma và Napoli. Trong thời gian này, ngài viết sách “Dẫn giải các tác phẩm của Aristote”, minh chứng cách áp dụng tư tưởng triết học Aristote vào việc giảng dạy thần học. Ngài còn viết rất nhiều tác phẩm về thần học, nổi bật là bộ “Tổng luận Thần học” và bộ “Tổng luận chống Lương dân”.

Khoảng cuối năm 1273, cha được Đức Giáo Hoàng Grêgôriô X mời tham dự Công Đồng đại kết thứ 02 tại Lyon như cố vấn thần học. Ngài vừa viết xong một chuyên khảo về “Đức tin vào Chúa Ba Ngôi”.

Trên đường tới cuộc họp, Tôma Aquinô đã ngã bệnh. Ngài phải nghỉ lại nơi một tu viện ở Fossanôva nước Ý và đã qua đời tại đây vào ngày 07/03/1274 lúc mới 49 tuổi.

Ðức Giáo Hoàng Gioan XXII phong Ngài lên Hiển Thánh năm 1328. Năm 1567, Đức Giáo Hoàng Piô V tôn Ngài làm Tiến sĩ Hội Thánh với tước hiệu: “Tiến Sĩ Thiên Thần”. Năm 1880, Đức Giáo Hoàng Lêo XIII đặt Ngài làm Quan thầy các trường Công giáo.