Chuyện vừa xảy ra được báo Los Angeles Times đăng ngay trên trang nhất với tựa đề lớn, có lẽ làm chấn động tâm hồn những người đã đánh mất ý niệm thế nào là một lương tâm trong sáng! 11 giờ sáng thứ Ba 28-8-01, Ascension Franco Gonzales đã gọi cảnh sát thành phố Los Angeles để báo cho họ biết anh đã nhặt được số tiền mặt rất lớn và muốn trả lại khổ chủ. Ascension, 22 tuổi là một cư dân bất hợp pháp tại Hoa Kỳ hiện đang hành nghề rửa chén tại một nhà hàng Tàu trong thành phố với số lương $1300 một tháng. Số lương ấy nếu so sánh với số tiền anh nhặt được thì quả đúng là “mèo mù vớ cá rán! “. Sau giờ làm việc đêm thứ Hai ngày 27-8, anh ngồi chờ xe bus tại ngã tư đường Grand và 7th , một chiếc xe chuyển tiền mặt của công ty AT Armor Transportation chạy ngang và đánh rớt một bọc tiền lớn. Anh nhặt được và qua bọc giấy nylon mờ đục anh nhìn thấy hàng trăm cọc tiền $20. Anh đem về nhà gọi bạn bè tới chia sẻ nỗi niềm vui mừng ấy. Ai cũng khuyên anh giữ lấy, đem về xứ sở để sống một cuộc đời vương giả. Suốt đêm ấy, anh bị dằn vặt vì tự nghĩ tuy là món tiền khổng lồ nhưng không thuộc về mình vì thế phải hoàn trả. Cảnh sát tới nơi nhận tiền và cho biết bao tiền chưa hề bị mở và số tiền còn nguyên vẹn 203,000 USD. Đại Uùy cảnh sát Tiampo, người nhận nhiệm vụ điều tra số tiền thất thoát do công ty AT Armor Transportation báo cáo, đã phát biểu: “Thật họạ hiếm trong đời cảnh sát của tôi mới thấy có chuyện người Samaritanô như thế này. Quả là ngạc nhiên và đáng quí!”. Trung sĩ Rick Sanchez trả lời cuộc phỏng vấn của ký giả: “Thật rất khó có thể tin được rằng ở thời đại này và nhất là ở một thành phố vốn nổi tiếng là nhiều tội ác như Los Angeles lại có thể tìm được người ngay thẳng trả lại số tiền lớn lao mới nhặt được. Anh ta đúng là một người công chính đáng tuyên dương.”
Ascension, là con thứ hai trong một gia đình nghèo nàn tại Mễ Tây Cơ. Anh vượt biên sang Hoa Kỳ với ước nguyện kiếm được nhiều tiền để xây cho cha mẹ già một căn nhà ở quê hương anh, thành phố Hildago. Với điều kiện ngặt nghèo của người sống bất hợp pháp, việc kiếm tiền xây nhà cho cha mẹ có lẽ chỉ là trong giấc mơ vì thế anh làm việc cật lực trong một nhà hàng Tàu để cố kiếm tiền giúp cha mẹ. Vì không có giấy tờ hợp pháp và không có nghề nghiệp chuyên môn, anh chỉ kiếm được $300 mỗi tuần. Hằng tháng anh trích ra gửi về cho cha mẹ anh $800 tức là hơn một nửa số tiền lương của anh. Nay việc hoàn trả số tiền nhặt được, công ty AT Armor Transportation hứa sẽ thưởng anh số tiền 25,000 USD. Ascension vui mừng và nói với Đại Úy Tiampo: “Với số tiền thưởng này, tôi sẽ trở về quê hương để xây cho cha mẹ tôi căn nhà. Chắc chắn đây sẽ là căn nhà đẹp, không chỉ đẹp bề ngoài nhưng còn đẹp cả trong lòng tôi vì giấc mơ của tôi đã thành sự thật và lời hứa với song thân tôi nay đã được thực hiện”.
Là một Kitô hữu có lẽ không ai không thuộc Kinh Mười Điều Răn. Điều thứ bảy chớ lấy của người và điều thứ mười chớ tham của người. Cả hai điều răn theo Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo, dạy ta giữ đức công bình và tôn trọng của cải của người khác. Điều thứ bảy cấm ta lấy hay giữ của người trái phép công bằng và làm hư hại của cải của người khác. Nói cách khác tất cả những hành vi trộm cướp, gian lận, cho vay lời quá đáng, hối lộ và thâm lạm của công đều được coi là tội. Điều thứ 10 cấm ta tham lam mơ ước của người. Những hành vi như không trả nợ, không hoàn lại của đã mượn hay lượm được, không trả tiền công cho cân xứng hoặc trốn thuế hay oa trữ của gian được coi là có tội. Không thấy báo chí hay các cơ quan truyền thanh hoặc truyền hình đề cập tới tôn giáo của Ascension nhưng ai cũng đồng ý rằng anh là người công chính sống đúng với lương tâm trong sáng của mình.
Ý thức về tội chắc chắn sẽ bị phai mờ nếu lương tâm không còn trong sáng. Một lương tâm cũng mất hẳn sự trong sáng và bén nhạy nếu một người luôn để tội ngự trị trong tâm hồn họ. Điều đáng quí ở Ascension, chúng ta khoan hãy nói về ý niệm tội, nhưng là việc giữ gìn một lương tâm trong sáng. Lương tâm được ví như một tấm gương soi mình, phản chiếu mọi hình ảnh thu nhận được. Hình ảnh được phản chiếu trong sáng và trung thực hay không là do độ trong và sạch của tấm gương. Tấm gương lương tâm có trong và sạch không là do việc gìn giữ của chủ nhân. Chủ nhân siêng năng lau chùi và đánh bóng tất tấm gương sẽ sáng tỏ và phản chiếu mọi điều thu nhận. Như vậy điều quan trọng cho mỗi người Kitô hữu là hãy giữ mình sạch tội và năng tự vấn lương tâm. Sạch tội và tự vấn lương tâm sẽ giúp lương tâm mình sáng tỏ trước việc phân biệt thiện ác, phải trái. Lương tâm trong sạch cũng giúp người Kitô hữu bén nhạy và dễ lánh xa dịp tội.
Sống trong xã hội hôm nay, một xã hội thiên về thực nghiệm và duy vật con người thường dễ để mình bị lôi cuốn trong những đòi hỏi quá đáng nhằm thỏa mãn những thèm muốn thuộc bản năng thấp hèn trong con người. Bên cạnh những cám dỗ do những hào nhoáng bề ngoài của xã hội là các phương tiện truyền thông mang nặng tính cá nhân chủ nghĩa và trục lợi. Hoàn cảnh đó khiến con người sống trong xã hội như đi giữa rừng gìa tăm tối và rất dễ bị ảnh hưởng trong cung cách phán đoán một chiều của xã hội. Biên cương giữa thiện và ác, giữa phải và trái mờ nhạt dần. Con người rồi đây bước đi trong tội mà vẫn hân hoan thơ thới như bước trên đại lộ của niềm tin!
Là người Kitô hữu nền tảng vững chắc nhất để lòng mình kiên trì với lý tưởng chứng nhân không gì bằng Lời Chúa và Giáo Huấn của Giáo Hội. Hãy bám chắc vào Chúa Kitô và Giáo Hội của Ngài, một điểm tựa không bao giờ sai lệch trên hành trình đức tin dẫu muôn vàn khó khăn rình chờ và vùi dập. Xin Chúa Thánh Thần hãy thánh hoá chúng con trong sự thật. Xin hãy nung đốt chúng trong trong đức ái để lương tâm chúng con mãi trong sáng và tươi đẹp giữa dòng đời hôm nay.
ĐÀO NGỌC ĐIỆP